Historia ptaków



Już przed 140 milionami lat w przestrzeni powietrznej wokół naszej planety istniało życie. Fruwały owady, które wcale nie zdziwiłyby nas, gdybyśmy je dziś spotkali: ważki, ćmy, szarańcze i chrząszcze. Żeglowały także w powietrzu latające gady, groteskowe stworzenia, które pod względem rozpiętości skrzydeł można by porównać do dzisiejszych samolotów. Mimo to zwrotnym wydarzeniem w historii życia na Ziemi był moment, gdy w powietrze wzniósł się dziwny stwór: praptak Archeopteryx. Nie miał on, jak latające dinozaury i nietoperze po nim, skórzastych skrzydeł, lecz coś do tej pory nie spotykanego - pokrycie ciała z piór. Jak to się stało, że uzyskał pióra, pozostaje jak dotąd zagadką. Wiemy wprawdzie, że pióra rozwinęły się ze zrogowaciałych łusek gadów, ale nie wiemy, z jakiej przyczyny w ciągu wielu milionów lat ewolucji przekształciły się w pióra. Zoologowie przypuszczają, że wcześniej żyły już jakieś stworzenia, które miały pióra, jeszcze nie wykorzystywane do latania.

praptak Archeopteryx
Z pokolenia na pokolenie, w toku ewolucji, pióra stawały się coraz bardziej przydatne w locie. Jak zawsze, gdy nagle pojawiała się w ewolucji nowość, wywoływała ona natychmiast gwałtowne, dalsze zmiany. Kilka milionów lat po nieporadnie latającym praptaku jego następcy rozwinęli się pod każdym względem i stali się prawdziwymi panami przestrzeni powietrznej, ale także niezdolnymi do lotu ptakami nurkującymi.

Dzisiaj na Ziemi żyje około 8600 gatunków ptaków. Są wśród nich dobrzy lotnicy, którzy dysponują niebywale sprawnym aparatem lotnym. Przy tym w ich ciele nie pojawiły się żadne inne narządy, niż te, w które byli wyposażeni ich przodkowie, usprawniony został za to każdy szczegół związany z lotem. Tak np. ciężkie zęby zostały zastąpione ostrymi, ale lekkimi rogowymi płytkami.



Archeopteryx

praptak Archeopteryx
Był dziwnym połączeniem ptaka i gada: miał ptasie skrzydła i pióra oraz gadzie zęby, pazury, budowę czaszki i długi ogon. Znany jest z sześciu skamielin znalezionych na terenie Niemiec, których ziemie były w okresie jury tropikalną laguną. Prowadził nadrzewny tryb życia. Miał zdolność lotu ślizgowego. Przez pewien czas był traktowany jako odmienny rodzaj - archeornis.

W skamieniałych szczątkach Archeopteryksa widać zarys piór i długi, kościsty ogon.


Tagi:

  • Historia ptaków, Archeopteryx, pochodzenie ptaków, encyklopedia ptaków, ochorna, encyklopedia

    Szukaj

    Reklama

    

    Reklama